Bệnh nhân 17 lần can thiệp thất bại
Câu chuyện về anh K, 37 tuổi, quê ở Hưng Yên, bị hẹp niệu đạo sau tai nạn giao thông là minh chứng cho một hành trình gian nan trong việc tìm cách điều trị dứt điểm chứng bệnh gây nhiều phiền toái. Để giải phóng mình khỏi túi nước tiểu treo lủng lẳng bên hông, anh K đã phải tìm đến tận TP.HCM để phẫu thuật niệu đạo sau 17 lần can thiệp thất bại.
Hơn một năm trước, tai nạn giao thông đã ập đến khiến anh gãy chân trái, đứt cơ khép đùi, mất da vùng chân, rạn xương chậu và đứt niệu đạo. Các chấn thương dần hồi phục, song anh K vẫn không thể trở lại với công việc bởi lúc nào cũng phải mang kè kè bên mình chiếc túi chứa nước tiểu. Kèm theo đó là tình trạng sức khỏe sa sút, những cơn đau nhức vùng khung chậu luôn hành hạ, tình trạng tiểu tiện khó khăn vì di chứng hẹp niệu đạo do tai nạn gây ra.
Bệnh nhân cho biết, anh đã trải qua 16 lần nong niệu đạo và một lần nội soi xẻ lạnh niệu đạo hẹp với hi vọng làm rộng được đường thoát lưu nước tiểu nhưng đều thất bại.Bao nhiêu tiền của và thời gian của anh K cứ đội nón ra đi vì cơ sở y tế nơi anh đến điều trị không có khả năng tạo hình cho trường hợp hẹp niệu đạo vốn khó điều trị. Không thể chấp nhận phải ôm nỗi bất tiện mang tên “bọc tiểu”, anh K quyết tìm được phương cách thoát khỏi chiếc ống dẫn lưu nước tiểu từ bàng quang gây nhiều bất tiện trong cuộc sống. Vợ chồng anh K. khăn gói từ Hưng Yên vào TP.HCM để tìm đến các bác sĩ của Đơn vị Niệu đạo, BV. Bình Dân.
Hội chẩn với Giáo sư Joe Gelman, chuyên gia về phẫu thuật niệu đạo hàng đầu thế giới và các cộng sự đến từ Mỹ đang hỗ trợ phát triển chuyên môn tại BV. Bình Dân, êkíp phẫu thuật quyết định thực hiện phẫu thuật tái tạo niệu đạo cho anh K.
Bằng phương pháp vi phẫu, dưới sự hỗ trợ của máy nội soi mềm với kích thước nhỏ 5,3mm di chuyển nhẹ nhàng vào niệu đạo, uốn dễ dàng qua các góc cong tự nhiên của đường tiểu dưới, các bác sĩ phẫu thuật xác định được đường đi, đánh giá độ di lệch của niệu đạo sau đứt và tiến hành cắt lọc mô xơ, khâu nối hiệu quả 2 đoạn đứt của niệu đạo. Sau khi rút bỏ hoàn toàn các ống thông, anh K đã có thể tiểu tiện qua niệu đạo mới được tạo hình.
Tạo hình niệu đạo: Giải pháp tối ưu
ThS.BS. Đỗ Lệnh Hùng, Trưởng Đơn vị Niệu đạo cho biết, anh K chỉ là một trong số rất nhiều bệnh nhân tìm đến BV. Bình Dân sau khi một thời gian dài điều trị hẹp niệu đạo nhưng bất thành.Một số người thậm chí phải ôm bọc nước tiểu trong hàng chục năm.
Lời khuyên của thầy thuốc
TPCN nhìn chung là có lợi, người dùng có thể mua dễ dàng mà không cần qua thủ tục nào. Tuy nhiên do sự chuyển hướng các quy ước sản xuất, do giới hiệu công dụng có khi chưa chuẩn mực mà TPCN tạo ra một mê cung làm cho người dùng thường bị rối loạn. Bản thân người tiêu dùng cần phải bình tĩnh tìm hiểu thật kỹ loại mình cần dùng, chỉ nên dùng khi cần thiết (hỗ trợ lúc khẩu phần ăn không đáp ứng, hoăc hỗ trợ điều trị bệnh) và chỉ dùng với mức vừa đủ, không nên kéo dài.
Tại Viêt Nam, hiện nay BV.Bình Dân là nơi duy nhất trên cả nước có Đơn vị Niệu đạo, chuyên phẫu thuật điều trị các trường hợp hẹp niệu đạo.Đơn vị nhận được sự đào tạo và hỗ trợ chuyên môn từ GS. Joel Gelman, BV. Đại học UC Irvine, California, Mỹ, để thực hiện các kỹ thuật như: Cắt nối niệu đạo tận - tận, tạo hình niệu đạo bằng mảnh ghép tự thân…
Sau gần 3 năm thành lập, Đơn vị Niệu đạo đã phẫu thuật cho 612 trường hợp với tỉ lệ thành công 98%. Trong đó có nhiều trường hợp hẹp phức tạp do di chứng của chấn thương và của các lần can thiệp thất bại trước đó. Ghi nhận tại BV. Bình Dân về nguyên nhân gây hẹp niệu đạo thường gặp gồm có: tai nạn giao thông, tai nạn lao động và tai nạn sinh hoạt, đặc biệt là nam giới lao động chân tay, điều khiển xe cơ giới, xuồng ghe …
“Phẫu thuật tạo hình lại niệu đạo là phương pháp điều trị giúp người bệnh tái tạo đường tiểu dưới tự nhiên.Phẫu thuật hẹp niệu đạo thực hiện tại BV. Bình Dân được thực hiện dưới sự hỗ trợ của vi phẫu giúp tăng cường độ chính xác trong khâu nối và các trang thiết bị chuyên biệt của ngành niệu khoa như máy nội soi mềm. Trước phẫu thuật, các bác sĩ còn khảo sát hình ảnh đánh giá tình trạng thương tổn và lên kế hoạch điều trị chi tiết để tăng khả năng thành công”, BS.Hùng cho biết.
Trong báo cáo tại buổi sinh hoạt chuyên môn với chủ đề Cập nhật phẫu thuật niệu đạo được tổ chức tại BV.Bình Dân diễn ra vào ngày 25/3/2019, GS.Joel Gelman cùng các đồng nghiệp đến từ Ấn Độ và Malaysia và các chuyên gia về niệu đạo của BV.Bình Dân nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc điều trị đúng đắn ngay từ đầu đối với bệnh hẹp niệu đạo.
“Việc đến khám và điều trị sớm tại các cơ sở y tế chuyên sâu về niệu khoa, niệu đạo có ý nghĩa lớn đối với người bệnh vì tăng cơ hội tạo hình thành công, giảm tối đa những đau đớn, giảm thời gian điều trị kéo dài gây áp lực tâm lý nặng nề trên người bệnh. Nếu chậm trễ hoặc chỉ định sai, can thiệp niệu đạo nhiều lần thất bại sẽ làm giảm tỉ lệ thành công vì làm hình thành các mô xơ gây khó khăn cho tạo hình niệu đạo về sau”, GS.Joel Gelman nói.
Chấn thương niệu đạo, một cấp cứu khó!
Mỗi năm BV. Bình Dân tiếp nhận điều trị phẫu thuật khoảng 250 trường hợp bị chấn thương niệu đạo hoặc hẹp niệu đạo, trong đó khoảng hơn 70% can thiệp ban đầu chưa đúng hoặc chậm. Nhằm hỗ trợ người bệnh dập vỡ niệu đạo do chấn thương, tai nạn sinh hoạt, tai nạn lao động được các bác sĩ chuyên khoa sâu niệu đạo hướng dẫn ngay từ sớm, xử trí cấp cứu nhanh chóng và chuẩn xác, BV. Bình Dân đã thành lập “Đơn vị Cấp cứu Niệu đạo”.
Theo TS.BS. Trần Vĩnh Hưng - Giám đốc BV. Bình Dân, sự ra đời của đơn vị sẽ giúp rút ngắn thời gian chờ đợi phân loại người bệnh, từ đó phát hiện và can thiệp sớm, tăng tính kịp thời và hiệu quả trong điều trị đúng đắn từ đầu, giảm và hạn chế biến chứng về sau nhằm tạo thuận lợi và tăng tỷ lệ thành công cho điều trị sửa chữa sau này.
ThS.BS. Đỗ Lệnh Hùng, Trưởng Đơn vị Niệu đạo cho biết, tổn thương niệu đạo có thể làm đứt niệu đạo gây bí tiểu, chít hẹp niệu đạo về sau gây bí tiểu hoặc tiểu khó; diễn tiến nhiễm trùng niệu, nhiễm trùng lan rộng vùng đáy chậu; gây ảnh hưởng tới chức năng hệ tiết niệu về sau. Nếu không được xử trí và can thiệp đúng cách ngay từ ban đầu, hẹp niệu đạo sẽ gây nhiều khó khăn trong điều trị sau này; nguy cơ hẹp niệu đạo tái phát tăng, nguy cơ nhiễm trùng niệu tăng, gây ảnh hưởng đến chất lượng sống, lao động, sinh hoạt, tâm lý và sinh sản của người bệnh. Phần lớn do tai nạn chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt là ở nam giới với nghề nghiệp lao động chân tay, điều khiển xe cơ giới, xuồng ghe.
DS.CKII. BÙI VĂN UY
PS st Theo SK&ĐS