Tia UV gây nguy hiểm như thế nào đến sức khỏe con người?

Tia UV là gì, có hại ra sao ?

Theo phân loại của Ủy ban Quốc tế về chiếu sáng, có 3 loại tia UV chính: UVA, UVB và UVC.

Tia UVA có bước sóng từ 315-400 nanomet, làm da bị lão hóa và có thể gây ung thư da. Tầng khí quyển trái đất chỉ hấp thu được 5% lượng tia UVA, 95% đến được mặt đất.

Tia UVB có bước sóng từ 280-315 nanomet. Tầng khí quyển đã hấp thu 95% lượng UVB, chỉ có 5% là đến được mặt đất. Tia UVB gây các tổn thương da, nếu con người và các động vật khác hứng chịu tia này với cường độ cao sẽ bị tổn thương DNA của tế bào da và các tế bào khác của cơ thể. Tia này là tác nhân chính gây ung thư da.

Tia UVC có bước sóng từ 100-280 nanomet, là loại nguy hiểm nhất cho con người. Nhưng may mắn là tầng ozone đã ngăn cản toàn bộ lượng tia UVC nên chúng ta hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi loại UV độc hại này. Tia UVC nhân tạo được dùng để khử trùng nước, không khí.

Năm 2009, Tổ chức Nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC - International Agency for Research on Cancer) đã xếp các tia UV này vào loại tác nhân gây ung thư cho con người.

Ảnh minh họa - Ngọc Anh

Chỉ số UV và thời gian tiếp xúc gây hại cho con người?

Chỉ số UV là một chỉ số đo lường theo tiêu chuẩn quốc tế về cường độ của bức xạ tử ngoại từ mặt trời tại một địa điểm cụ thể vào một ngày cụ thể. Năm 1994, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Tổ chức Khí tượng thế giới đưa ra tiêu chuẩn hóa cho tia UV để đồng nhất trên toàn thế giới. Hiện chỉ số này được tính chi tiết đến từng giờ trong ngày. Mức độ tia UV mạnh nhất trong ngày thường kéo dài từ 11h sáng đến 17h chiều. Cao nhất là vào giữa trưa.

Có 5 mức độ của tia UV được cảnh báo và mức thời gian có hại khi tiếp xúc với tia UV như sau:

Chỉ số UV ở mức 1 – 2: Đây là chỉ số ở mức an toàn, tuy nhiên nếu tiếp xúc trực tiếp hơn 60 phút với ánh nắng mà không có quần áo che chắn, bảo vệ da bạn sẽ bị bỏng da.

Chỉ số UV ở mức 3 – 5: Chỉ số mức độ nguy cơ ở mức vừa, tuy nhiên bạn sẽ bỏng da sau 40 phút nếu tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mà không có quần áo che chắn, bảo vệ da. Nguy cơ tổn hại da thấp. Bạn nên tránh đi ra ngoài vào giữa trưa.

Chỉ số UV ở mức 6 – 7: Chỉ số mức độ nguy cơ ảnh hưởng cao. Bạn sẽ bị bỏng da sau 30 phút nếu tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mà không có quần áo che chắn, bảo vệ da. Nguy cơ tổn hại da ở mức trung bình. Bạn nên tránh đi ra ngoài vào giữa trưa.

Chỉ số UV ở mức 8 – 10: Là chỉ số ở mức độ nguy cơ có ảnh hưởng rất cao. Bạn sẽ bỏng da sau 25 phút nếu tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mà không có quần áo che chắn, bảo vệ da. Nguy cơ tổn hại cao. Phơi nắng liên tục từ 6 giờ trở lên mà không đeo kính tâm sẽ bị rối loạn thị giác như giảm thị lực, nhìn thấy quaanhf bao quanh các nguồn sáng, cảm thấy có dị vật ở trong mắt, chảy nước mắt, sợ ánh sáng.

Chỉ số UV ở mức 11+: Là chỉ số ở mức quá cao. Bạn sẽ bị bỏng da sau 10 phút nếu liên tục tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mà không có quần áo che chắn, bảo vệ da. Việc phơi nắng liên tục từ 6 giờ trở lên mà không đeo kính tâm sẽ bị rối loạn thị giác như giảm thị lực, nhìn thấy quầng bao quanh các nguồn sáng, cảm thấy có dị vật ở trong mắt, chảy nước mắt, sợ ánh sáng.

Với việc đưa ra các chỉ số cụ thể của tia UV nhằm mục đích giúp mọi người bảo vệ mình khỏi tia cực tím, vì việc tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời sẽ gây bỏng nắng, tổn thương mắt như đục thủy tinh thể, lão hóa da, ức chế miễn dịch và thậm chí là ung thư da.

Các tổ chức y tế quốc gia khuyến cáo người dân nên tự bảo vệ mình, bằng cách thoa kem chống nắng cho da và đội mũ khi chỉ số UV đạt 3 hoặc cao hơn để phòng, tránh tất cả các bệnh trên. Hạn chế tối đa việc ra ngoài hay tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng vào giờ cao điểm từ 11 giờ sáng đến 17 giờ chiều.

( C. H sưu tầm)