“Hiểu thêm về tòa hình sự quốc tế ICC và lệnh bắt Tổng thống Nga V.Putin” – Góc nhìn sự kiện của Hoàng Văn Kính
.png)
HIỂU THÊM VỀ TÒA HÌNH SỰ QUỐC TẾ ICC
VÀ LỆNH BẮT TỔNG THỐNG NGA V.PUTIN
Toà án Hình sự Quốc tế ICC được thành lập ngày 01 tháng 7 năm 2002 trên cơ sở Hiệp ước Quy chế Rome để truy tố các tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, tội diệt chủng và tội xâm lược khi các quốc gia thành viên không muốn hoặc không thể tự mình truy tố. Cơ quan này có thể truy tố các tội phạm do công dân của các quốc gia thành viên gây ra hoặc trên lãnh thổ của các quốc gia thành viên khác. ICC có 123 quốc gia thành viên, có 18 thẩm phán, được bầu với nhiệm kỳ 9 năm bởi Hội đồng các Quốc gia thành viên (ASP) của Quy chế Rome, cơ quan sáng lập của Tòa án. Trung tâm giam giữ ICC nằm trong khu phức hợp nhà tù của Hà Lan ở Scheveningen – ngoại ô The Hague. ICC có chức năng giam giữ an toàn, đảm bảo và nhân đạo những người bị giam giữ dưới thẩm quyền của ICC. Phù hợp với các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế, Tòa án Hình sự Quốc tế không có thẩm quyền áp dụng án tử hình. Tòa án có thể áp dụng các mức phạt tù dài hạn lên đến 30 năm hoặc chung thân khi được chứng minh bằng mức độ nghiêm trọng của vụ án. Ngân sách cho năm 2023 là khoảng 170 triệu euro.
ICC là cơ quan tư pháp độc lập không phải là một tổ chức của Liên Hợp Quốc, trong số 123 quốc gia thành viên có 33 quốc gia châu Phi, 19 quốc gia châu Á-Thái Bình Dương, 18 quốc gia Đông Âu, 28 quốc gia Mỹ Latinh và Caribe, 25 quốc gia Tây Âu. Đáng lưu ý, Ấn Độ, Trung Quốc, Nga, Mỹ…và Việt Nam không tham gia vì lí do tòa án có thể được xử dụng cho động cơ chính trị.
Trang web của ICC cho biết cho đến nay đã có 31 trường hợp được đưa ra tòa, trong đó một số trường hợp có nhiều hơn một nghi phạm. Các thẩm phán của ICC đã ban hành 38 lệnh bắt giữ. 21 người đã bị giam và đã xuất hiện trước tòa án. 14 người đang bị truy, 5 người đã chết. Các thẩm phán đã kết án 19 người và tuyên trắng án cho 4 người. Đã kết án 5 người đàn ông phạm tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người với thời hạn tù từ 9 đến 30 năm. Hiện tại ICC đang tiến hành 17 cuộc điều tra, từ Ukraine và các quốc gia châu Phi như Uganda, Cộng hòa Dân chủ Congo và Kenya đến Venezuela ở Mỹ Latinh và các quốc gia châu Á như Myanmar và Philippines
Hôm 17/3/2023 ICC đã phát lệnh bắt Tổng thống Nga Vladimir Putin và Ủy viên Tổng thống Nga phụ trách quyền trẻ em Maria Lvova-Belov với cáo buộc "di chuyển bất hợp pháp" trẻ em Ukraine sang Nga. Quyết định này đồng nghĩa Tổng thống Nga sẽ bị giới hạn nếu muốn đến những quốc gia thành viên Quy chế Rome về ICC hoặc bị bắt tại các quốc gia này theo lệnh của ICC.
Mặc dù vậy, Nga cho biết động thái này là vô nghĩa. Moscow đã nhiều lần bác bỏ các cáo buộc về chiến dịch quân sự đặc biệt của họ ở Ukraine. Vì không có quyền tài phán bắt giữ ông Putin về tội danh xâm lược theo Điều 15 của Quy chế Rome nên ICC đã nghĩ ra tội danh bắt coc trẻ em ở các vùng chiến sự đưa về Nga để kết tội Tổng thống Nga!
Gọi là Tòa án hình sự quốc tế nhưng ICC không có lực lượng cảnh sát hay bất kì công cụ riêng nào để thực thi lệnh bắt giữ của thẩm phán mà phải phụ thuộc hoàn toàn vào lực lượng của các quốc gia tham gia Quy chế Rom khi đối tượng bị bắt giữ có mặt tại quốc gia đó và phải có lệnh bắt giữ của lãnh đạo quốc gia đó. Như vậy nói thì có vẻ oai nhưng ICC chỉ là 1 tổ chức “ hữu danh vô thực”, đến nay mới duy nhất chỉ có Cộng hòa Liên bang Đức tuyên bố sẵn sàng bắt nếu V.Putin đến đất nước này và ngay lập tức nước Nga đã tuyên bố: Nếu quốc gia nào dám bắt Tổng thống của họ đồng nghĩa với việc tuyên chiến với một cường quốc hạt nhân. Sau lệnh bắt này, ICC đã bị đề xuất cấm hoạt động ở Nga, và Nga đã mở cuộc điều tra hình sự đối với công tố viên, thẩm phán của ICC. Dư luận thế giới đặt câu hỏi: ICC ở đâu và đã làm gì khi Mỹ và Phương Tây đem quân xâm lược, giết hại trẻ em, người dân và cả các lãnh đạo hợp pháp ở Lybi, Irac, Nam Tư…?
Trong một thế giới bất ổn, nhiễu nhương chia năm sẻ bẩy, đầy nghi kị lẫn nhau không có bất kì một tổ chức phi chính phủ nào được gọi là trung lập theo đúng nghĩa đen, ai nắm được hầu bao, bỏ tiền của ra nuôi họ ắt sẽ trở thành kẻ chi phối và ICC cũng không phải là một ngoại lệ. Trò hề của ICC thực chất là một trò chơi chính trị của Mỹ và thế giới phương Tây nhằm cô lập, hạ thấp uy tín của Nga sau khi đã tung ra 14.000 gói trừng phạt và rất nhiều thủ đoạn bẩn thỉu khác. Mỹ và thế giới phương Tây hớn hở cho rằng đây là đòn nốc ao khiến Nga bị cô lập. Tưởng sẽ hạ gục được Nga, nhưng ai ngờ, Hunggari một thành viên của ICC, đồng thời cũng là thành viên của NATO và EU tuyên bố không bắt giữ ông Putin; chỉ sau lệnh bắt giữ 2 ngày, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sang thăm Nga, 2 bên đã kí kết nhiều văn kiện hợp tác quan trọng và cũng trong thời điểm đó tại Maskva nước Nga đã tổ chức thành công Hội nghị quốc tế mang cái tên: Nga và Châu Phi trong một thế giới đa cực quy tụ 40 quốc gia lục địa đen tham dự bất chấp cái lệnh quái gở của ICC. Tiếp theo, Tổng thống Brazil ông Lula Da Silva tuyên bố trịnh trọng mời Tổng thống Nga sang dự hội nghị lần thứ 15 những người đứng đầu khối các nền kinh tế mới nổi ( BRICS ) gồm có Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Nam Phi và Brazil, khối này chiếm hơn 40% dân số toàn cầu và gần ¼ GDP thế giới. Hơn 200 chuyên gia từ nhiều nước đã tới tham dự Hội nghị khoa học về Biến đổi khí hậu và sự tan băng vĩnh cửu được tổ chức tại thành phố Yakust Nga từ 22-24/3.
Ông V.Putin chỉ có thể bị bắt theo lệnh của ICC khi:
1)Ông có mặt tại một quốc gia là thành viên ICC khi quốc gia đó phê chuẩn lệnh bắt. Điều này thật khó xẩy ra vì nguyên thủ của một quốc gia chỉ đến thăm quốc gia khác khi đó là bạn bè thân hữu hoặc được mời chính thức, được bảo đảm an ninh chặt chẽ.
2) Chế độ của ông Putin bị sụp đổ, thay vào đó là một chế độ thân Mỹ và phương Tây. Điều này xem ra cũng rất xa vời vì mức độ người dân Nga tín nhiệm Tổng thống của họ thường xuyên trong những năm qua ở mức rất cao. Theo cuộc khảo sát mới nhất được tiến hành từ 27/2 đến 5/3, được TASS công bố ngày 10/3 tỷ lệ tín nhiệm ông Putin vẫn đạt mức 80%. Tỷ lệ tán thành cách điều hành chính phủ của ông đạt: 76,7%. Hy vọng của Mỹ, phương Tây về một nước Nga thất bại ê chề về quân sự, kinh tế sụp đổ, chính quyền mất lòng dân dẫn đến một cuộc cách mạng mầu lật đổ Putin xem ra không hề dễ như họ ngồi tán phét, ăn bi tết. Điều này chắc chắn chỉ có thể xẩy ra kể cả trong ngắn hạn và dài hạn khi ngài Putin đã về với Chúa.
3) Sau khi kho vũ khí hạt nhân của Nga bị tiêu hủy hoàn toàn. Điều này cũng chỉ có thể xẩy ra khi cả hành tinh này biến mất. Quá khó cho ICC nếu không phải họ đã tự lấy đá ghè vào chân mình.
Ngày 2-4, RT dẫn lời Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ba Lan nước đi đầu chống Nga đã chua chát thừa nhận: Những nỗ lực của phương Tây trong việc cô lập Nga trên trường quốc tế đã thất bại. Điều này được chứng minh khi Maskva đảm nhiệm chức Chủ tịch HĐBALHQ luôn phiên bắt dầu từ 1-4-2023. Ông này cho rằng việc cô lập Nga đã không diễn ra như phương Tây mong muốn.
Xem ra câu ngạn ngữ Tây Ban Nha: “ Chó cứ sủa và đoàn người cứ đi”. ứng nghiệm vào trường hợp này chuẩn đến mức không phải chỉnh.
Hoàng Văn Kính
CTV Trang TT&BT Trường Sơn tại Hà Nội