Vì sao Trump dịu giọng, gọi điện cho ông Tập?

Trump tại cuộc mít tinh với người ủng hộ đảng Cộng hòa tại Indiana ngày 2/11. Ảnh: AFP.

Khi Tổng thống Trump ngày 1/11 cho biết ông đã "có cuộc đối thoại kéo dài và rất tốt" về thương mại với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhiều người thắc mắc vì sao căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh đột nhiên hạ nhiệt.

Câu trả lời là tình hình không thực sự như vậy. Giới chuyên gia cho rằng giọng điệu mới của Trump không nhằm giải quyết vấn đề thương mại mà là tính toán phục vụ chính trị trong nước, đặc biệt với các bang phụ thuộc nhiều vào thương mại như Indiana, theo NYTimes.

Người Mỹ ngày 6/11 sẽ bầu các nhà lập pháp cho 435 ghế trong hạ viện, 35 ghế trong thượng viện và 36 thống đốc. Cuộc bầu cử giữa kỳ sẽ quyết định liệu đảng Cộng hòa của Trump có thể tiếp tục kiểm soát hạ viện và thượng viện Mỹ hay không.

Trước thềm bầu cử, Trump cố gắng dập tắt những lo ngại về cuộc chiến thương mại kéo dài với Trung Quốc. Thông điệp của ông có thể gây hiệu ứng tốt ở Indiana, bang sản xuất thép lớn nhất của Mỹ và cũng là quê hương của những nông dân trồng đậu tương - những người bị ảnh hưởng bởi các mức thuế trả đũa của Trung Quốc.

"Chúng tôi đã có những cuộc thảo luận rất tốt với Trung Quốc", Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng khi chuẩn bị dự buổi mít tinh ở Indianapolis và Huntington. "Họ rất muốn đạt được một thỏa thuận".

Tuy nhiên, các cố vấn của Trump cho biết không có gì thay đổi nhiều. Dù vậy, tuyên bố của Trump phần nào vực dậy tinh thần của các nhà đầu tư đang chán nản về cuộc chiến thương mại và xoa dịu lo âu của nông dân và công nhân nhà máy ở Trung Tây Mỹ.

Trump đến Indiana để vận động cho Mike Braun, người cố gắng chiếm lấy ghế thượng nghị sĩ từ đối thủ đảng Dân chủ Joe Donnelly. Donnelly đã dẫn trước Braun trong cuộc thăm dò ý kiến nhưng Braun vẫn có triển vọng chiến thắng, một phần bằng cách thách thức đối thủ về vấn đề thương mại.

Tại Indiana, cuộc chiến thương mại với Trung Quốc có lợi cho một số bên nhưng gây tổn hại cho người khác. Các nhà máy thép ở khu công nghiệp miền bắc bang này đang hưởng lợi vì thuế của Trump đối với Trung Quốc và các nước khác. Nhưng nông dân trồng đậu tương đang gặp khó khăn vì thuế trả đũa của Trung Quốc áp dụng cho nông sản.

Các công ty sản xuất phụ tùng ôtô có thể nâng giá do không còn cạnh tranh từ Trung Quốc. Nhưng những công ty sản xuất xe dã ngoại (xe lớn có thể dùng để ở tạm), một trong những trụ cột sản xuất chính của Indiana, lo lắng rằng doanh số bán ra có thể ảnh hưởng nếu nâng giá.

Cây bút Mark Landler của NYTimes cho rằng cú điện đàm của ông Trump với ông Tập không liên quan đến bất kỳ tiến bộ nào trong đàm phán thương mại. Những cuộc đàm phán này đã gián đoạn trong nhiều tuần và các quan chức cho rằng sẽ không có tiến bộ nào cho đến khi hai lãnh đạo gặp nhau tại Hội nghị G20 ở Buenos Aires vào đầu tháng sau.

Các quan chức Mỹ nhấn mạnh khác biệt giữa hai quốc gia trải rộng trên nhiều vấn đề như cách tiếp cận thị trường và cáo buộc Trung Quốc ăn cắp công nghệ từ công ty Mỹ. Washington sẽ yêu cầu những cam kết cụ thể từ Bắc Kinh nếu có thỏa thuận giữa hai bên.

Trong một động thái thể hiện quyết tâm duy trì áp lực, Bộ Tư pháp Mỹ tuần trước có hành động pháp lý chống lại hai công ty trụ sở tại Trung Quốc đại lục và Đài Loan, cáo buộc họ ăn cắp bí mật thương mại từ công ty công nghệ của Mỹ Micron Technology.

Trump muốn cung cấp cho thị trường một "liều thuốc bổ" trước khi cử tri đi bỏ phiếu, Landler viết. Tổng thống thường xuyên khoe về việc giá cổ phiếu tăng kể từ khi ông nhậm chức, nhưng thị trường đã không còn xu hướng đó trong những tuần gần đây.

Một số nhà phân tích cho biết họ không chắc rằng sự thay đổi giọng điệu của Trump về thương mại sẽ tác động đáng kể đến kết quả ở Indiana, bang mà ông đã giành được 19 điểm trong năm 2016 và vẫn được nhiều người ủng hộ.

"Tôi rất ngạc nhiên về sự ủng hộ kiên định của nông dân đối với Tổng thống", Mike Yoder, đảng viên Cộng hòa, ủy viên hạt Elkhart, nói.

Yoder hoan nghênh giọng điệu nhẹ nhàng hơn của Trump. Hạt Elkhart là một trung tâm sản xuất với các dây chuyền lắp ráp xe dã ngoại cũng như xe tải và xe buýt. Thuế đối với thép và nhôm đang làm tăng chi phí cho các nhà sản xuất này.

"Đó là một thông điệp tốt", Yoder nói, "Bởi vì đối với Indiana, những mức thuế này cần phải biến mất".