Học và làm theo Bác Hồ về nghĩa vụ và quyền lợi công dân trong bầu cử. TG: Phạm Huy Chương
HỌC VÀ LÀM THEO BÁC HỒ - NÊU GƯƠNG THỰC HIỆN
NGHĨA VỤ,QUYỀN LỢI NGƯỜI CÔNG DÂN: ỨNG CỬ & BẦU CỬ.
Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, trong hoàn cảnh Chính quyền non trẻ gặp muôn vàn khó khăn, cùng một lúc phải chống lại thù trong giặc ngoài và giặc đói giặc dốt, Bác Hồ vẫn đề nghị Chính phủ lâm thời tổ chức sớm cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu.
Tại cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên (Quốc hội khoá I) năm 1946. Thủ đô Hà Nội là nơi Bác Hồ ra ứng cử. Gần đến ngày bầu cử, có 118 vị là Chủ tịch Ủy ban Hành chính đã công bố một bản đề nghị "Yêu cầu Cụ Hồ Chí Minh không phải ra ứng cử trong cuộc Tổng tuyển cử sắp tới. Chúng tôi ủng hộ và suy tôn vĩnh viễn Cụ Hồ Chí Minh là Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà". Đây cũng là nguyện vọng của đông đảo nhân dân ta. Mặc dù vậy, Bác Hồ đã viết một bức thư ngắn cảm tạ đồng bào và đề nghị đồng bào cho Người thực hiện quyền và nghĩa vụ của người công dân.
Bức thư của Người có đoạn viết: "Tôi là công dân của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Nên tôi không thể vượt qua thể lệ của cuộc Tổng tuyển cử đã định".
Rồi trước ngày Tổng tuyển cử, tại khu Việt Nam học xá (Nay là khu vực Trường Đại học Bách Khoa, Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh dự mít tinh của hơn hai vạn đồng bào Hà Nội ủng hộ cuộc bầu cử Quốc hội. Tại cuộc mít tinh, Người nói: " Làm việc bây giờ là hy sinh, là phấn đấu quên lợi ích riêng mà nghĩ lợi ích chung. Những ai muốn làm quan cách mạng thì nhất định không bầu".
Trong cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khoá I, Người đã trúng cử với số phiếu rất cao. Khi kỳ họp thứ nhất Quốc hội Khoá I tín nhiệm bầu vào vị trí Chủ tịch Chính phủ kháng chiến, Người phát biểu: "Tôi tuyệt nhiên không ham muốn công danh, phú quý chút nào. Bây giờ phải gánh vác chức Chủ tịch là vì đồng bào uỷ thác, thì tôi phải gắng làm, cũng như mọi người lính vâng lệnh Quốc dân ra trước mặt trận".
Đúng 14 năm sau, ngày 15/4/1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự và phát biểu tại phiên bế mạc kỳ họp thứ 12 Quốc hội khoá I, Chủ tịch hồ Chí Minh chỉ rõ những cống hiến của Quốc Hội và khảng định: “ Quốc hội ta đã hết lòng vì dân, vì nước, đã làm trọn một cách vẻ vang của những người Đại biểu của Nhân dân”.
Là Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, Quốc hội khoá I đã đánh dấu bước phát triển nhảy vọt về thể chế dân chủ cộng hòa. Do điều kiện đất nước bị chia cắt, nhiệm kỳ hoạt động của Quốc hội khoá I kéo dài từ tháng 1/1946 đến tháng 5/1960. Thông qua 12 kỳ họp, đặc biệt là hoạt động của Ban Thường trực Quốc hội, luôn có mặt bên cạnh Chính phủ để chỉ đạo công tác kháng chiến - kiến quốc; xây dựng Hiến pháp, Luật Cải cách ruộng đất; đàm phán, ký kết và đấu tranh thi hành Hiệp định Giơ ne vơ; khôi phục kinh tế miền Bắc. Quốc hội khóa I đã góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy, giải phóng và đưa miền Bắc bước vào thời kỳ xây dựng Chủ nghĩa xã hội, chi viện cho công cuộc giải phóng miền Nam, tiến tới thống nhất đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cảm ơn Quốc hội khóa I và tin chắc rằng Quốc hội khóa II của chúng ta sẽ đưa hết tinh thần và lực lượng để tiếp tục đẩy mạnh công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.
Cũng năm 1960 ấy, ngày 24/4, phát biểu tại cuộc mít tinh của Nhân dân Thủ đô chào mừng các vị ứng cử đại biểu Quốc hội tại Hà Nội ra mắt cử tri Thủ đô, sau khi cảm ơn đồng bào đã nhất trí yêu cầu Người và các vị khác ra ứng cử vào Quốc hội khoá II, Người đã nêu lên tính chất dân chủ của Luật Bầu cử, giá trị cao quý của lá phiếu cử tri và tin tưởng rằng những cử tri sáng suốt sẽ bầu ra được một Quốc hội có những đại biểu thật xứng đáng. Người thay mặt các ứng cử viên hứa với đồng bào: " Chúng tôi những người được cử vào Quốc hội khoá II sẽ luôn luôn cố gắng để xứng đáng là những người đầy tớ trung thành của đồng bào, những đại biểu cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư, hết lòng hết sức phục vụ Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, phục vụ Chủ nghĩa xã hội.”.
Không chỉ thực hiện đúng nghĩa vụ, bổn phận của người ứng cử, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn là tấm gương sáng về thực hiện quyền và nghĩa vụ người công dân.
Chuyện được đồng chí Hoàng Hữu Kháng cận vệ của Bác Hồ ngày ấy kể lại: Chiều ngày 27/4/1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh đi bầu cử HĐND cấp huyện và xã. Người bỏ phiếu tại hòm phiếu số 6, Tiểu khu I, Khu phố Ba Đình, Hà Nội đặt tại Nhà thuyền Hồ Tây. Khi Bác đến, tổ bầu cử có ý cho mọi người dừng lại để mời Bác bầu cử trước. Thấy vậy, bằng giọng ôn tồn Người nói thẳng thắn: "Ai đến trước, bầu trước; Bác đến sau, Bác chờ". Sau đó, Người đã gương mẫu chờ đến lượt mình mới lấy lá phiếu và bầu cử.
Nghĩa vụ là vậy, còn về "quyền" trong bầu cử, Bác cũng kiên quyết thực hiện đúng quyền của mình. Bác yêu cầu đưa lý lịch những người ứng cử để Người cân nhắc lựa chọn. Một nhà báo định chụp ảnh Bác đang bầu cử, Người đã lấy tay che lá phiếu và ngăn lại: "Không ai được vào đây. Đây là phòng viết phiếu kín của cử tri. Phải tôn trọng cử tri. Phải tôn trọng tự do và bí mật của công dân!".
Tháng 5 này kỷ niệm 131 năm ngày sinh của người, cũng sắp đễn ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp ngày 23/5/2021( nhiệm kỳ 2021-2026), để sáng suốt lựa chọn những người có đủ đức, đủ tài bầu vào cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước và địa phương.
Ôn lại những câu chuyện về Bác, để mỗi chúng ta học và làm theo Bác cách thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi và trách nhiệm của một công dân yêu nước, góp phần vào thành công của cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp ngày 23/5 này.
Phạm Huy Chương.
(Nguồn T/L TK: Lịch sử quốc Hội V-N 1946-1960)