Ngày 29-4-1975, đại diện “lực lượng thứ ba” đến Trại Davis

Trại Davis (lấy tên trung úy James T.Davis, sĩ quan quân báo đơn vị “chiến dịch đặc biệt ASA” của Mỹ chết trong lúc đi càn quét khu vực phía Tây Tân Sơn Nhất tháng 12-1961) là một doanh trại của quân đội Mỹ, nằm trong khu sân bay quân sự Tân Sơn Nhất gần sát góc Tây Nam, có diện tích 33.000m² với hơn 65 nhà làm việc và nhà ở lớn nhỏ. Nơi đây là trụ sở hai đoàn Đại biểu quân sự Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam trong các Ban Liên hợp quân sự bốn bên và hai bên trung ương thi hành Hiệp định Paris. Từ giữa tháng 3-1975, hai Đoàn đại biểu hạ quyết tâm bám trụ chiến đấu tại chỗ, chuẩn bị dự trữ lương thực thực phẩm, thuốc men, xây dựng kế hoạch tác chiến. Ngày 18-4, công việc đào công sự và chuẩn bị chiến đấu được triển khai. Toàn trại chia thành 7 khu chiến đấu liên hoàn, có sở chỉ huy, hệ thống hầm, hào giao thông, ụ chiến đấu và mạng điện thoại thông suốt.

Lãnh đạo Đoàn Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam với một số cán bộ, chiến sĩ tại Trại Davis ngày 1-5-1975. 

Ngày 29-4, hai đoàn quân sự trong Trại Davis liên tục nhận được đề nghị tiếp xúc. Buổi sáng, Đại sứ Mỹ Martin qua đoàn Hungary nhắn tin đề nghị gặp Trưởng đoàn đại biểu quân sự Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam nhưng bị từ chối. Từ 11 giờ đến 17 giờ 30, liên tiếp có 3 đoàn đại biểu “lực lượng thứ ba” đến xin gặp, đoàn cử đại diện tiếp và trao Bản tuyên bố ngày 26-4 của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam.

Trong suốt 823 ngày đêm (từ 28-1-1973 đến 30-4-1975), cán bộ chiến sĩ của hai Đoàn quân sự trong Trại Davis đã kiên cường đấu tranh ngoại giao, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ngay tại sào huyệt của kẻ thù.

                                 HỒ SƠN ĐÀI/DANH BÌNH ST