KỶ NIỆM KHÔNG QUÊN THEO CÙNG NĂM THÁNG

          Đẵ gần 50 năm qua rồi, tôi người chiến sỹ lái xe thuộc đội vận chuyển 2 -  cục công trình 1 - Bộ Giao thông vận tải. Chốt tại nông trường Lệ Ninh tỉnh Quảng Bình. Với nhiệm vụ vận chuyển quân lương, phục vụ công trường 20 tháng 7. Năm tháng qua rồi, trong tôi lắng đọng biết bao kỷ niệm về đồng đội đẵ từng bên nhau với bao ngày đêm cho xe vượt bom thù đưa hàng ra mặt trận. Sự sống và cái chết tranh chấp từng giờ. Kỷ niệm về thanh niên xung phong, về chiến sỹ Trường Sơn, về đường 20 tháng 7 vẫn thôi thúc chào dâng mong muốn đươc trở lại chiến trường xưa để được gửi lời tri ân tới đồng đội vì nước quên thân an nghỉ về cõi vĩnh hằng.

       May mắn, năm 2010 tôi cùng anh em đồng đội năm xưa có dịp trở lai các tuyến đường khu IV, nơi chúng  tôi đã sống và chiến đấu những năm 1967 - 1973.

       Thật nghẹn ngào xúc động trước đài tưởng niệm của nghĩa trang liệt sĩ Cục Công Trình I, thắp nén nhang thơm tri ân những người đã khuất vì sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

         Lòng bùi ngùi tiếc thương khi nhìn vào các dòng chữ khắc trên bia mộ có các đồng chí lãnh đạo Cục lúc bấy giờ: Đồng chí Phạm Diêu - ủy viên thường vụ đảng ủy Cục, đồng chí Nguyễn Thị Huyền - đảng ủy viên, Ủy viên thường vụ Đoàn thanh niên Cục, đồng chí Phạm Văn Lâu - phó chủ tịch công đoàn Cục cùng hàng ngàn các chiến sĩ.

        Cảm kích trước mộ phần các anh từ đáy lòng chân thành xin kính tặng các anh đôi vần:

Nhang thơm tiễn biệt các anh

Cùng bao nấm mộ vô danh giữa trời

Tiếng thơm để lại cho đời

Đất dầy sưởi ấm, mây trời thanh quang

Đã rồi lịch sử sang trang

Tấm gương trung liệt vẻ vang muôn đời.

           Cũng trên nghĩa trang này tôi được gọi tên những người bạn trên bia mộ người đồng chí năm xưa cùng tiểu đội xe trực thuộc bộ phận tiền phương Cục I. Kỷ niệm đêm 28 tháng 1 năm 1968 hiện về trong tôi. Đêm ấy là đêm 29 tháng 12 năm Kỷ Mùi gần đến giao thừa đoàn xe chúng tôi bị máy bay Mỹ oanh tạc tại bờ nam sông Long Đại. Sau tiếng gầm rú của máy bay Mỹ, tiếng bom đạn, ánh chớp quân thù, tiếng đạn pháo của bộ đội ta. Cả khoảng trời khói bay mù mịt, giữa đêm tối tiếng gọi tiếng kêu cứu thảm thiết trong bối cảnh hoảng loạn kéo dài gần 30 phút.

        Có lẽ vì hoảng sợ bão đạn của trận đi pháo 12 ly 7 bộ đội ta bắn chặn, máy bay địch bỏ chạy. Trong đêm tối ấy hình ảnh nhớ lại trong tôi tiếng nói dõng dạc của đồng chí Tại tổ trưởng: ‘‘Các đồng chí đảng viên, đoàn viên dũng cảm bước vào cứu bạn cứu xe’’ tiếng nói của đồng chí tổ trưởng trở thành mệnh lệnh có hiệu lực chúng tôi trở lại tìm kiếm đồng đội, băng bó cho các anh em bi thương, khắc phục sửa chữa xe máy và chuyển các anh em đã hi sinh về đơn vị (Đơn vị tôi đóng tại Nèn Đá nông trường Lệ Ninh cách bến phà này 19km).

       Đêm đấy anh em lái xe chúng tôi có cả số thanh niên xung phong đi theo bốc xếp và áp tải hàng, chết và bị thương 9 người đơn vị tôi có 2 đồng chí: Vũ Mạnh Dũng và Lê Đăng Khoa đã hy sinh. Đêm ấy chôn cất các anh xong cho xe dấu dưới hầm thì trời cũng vừa sáng.

        Về xe máy hầu như bị bom bi địch phá vỡ hết kính chắn gió và bục trên 50% lốp.

      Sáng hôm sau cũng là mồng 1 Tết Mậu Thân tiểu đội xe chúng tôi buồn chán tinh thần có phần xa sút, tư tưởng cũng bị giao động. Khoảng 10 giờ buổi sớm này đoàn cán bộ của trạm X4 đến chúc Tết và động viên chúng tôi. Cùng đi với đoàn có bác Nguyễn Trọng Giai cục phó. Tấm quà đầu xuân, lời động viên căn dặn của bác cục phó thật thấm thía.Cục phó cùng chung bữa cơm thân mật ngày xuân với chúng tôi. Tinh thần của anh em chúng tôi như được sưởi ấm trở lại trong ánh mắt nụ cười .Trước giờ xuất phát của các chiến dịch được nghe lời tâm tư căn dặn chỉ bảo của bác Đào Thanh cục phó Bí thư đảng ủy Cục chúng tôi càng thấm thía, sáng tỏ những yêu cầu cấp bách của công trường 20 tháng 7. Tổ xe biệt phái của chúng tôi được lãnh đạo Cục quyết định bổ xung thêm lực lượng thành lập đội vận chuyển 2 do đồng chí Tô Ngọc Chấn đội trưởng, đồng chí Trịnh Văn Kiện đội phó gồm 2 phân đội chia thành 4 tiểu đội. Đêm đêm từ Nèn Đá rừng cao su nông trường Lệ Ninh vượt qua bao địa danh ‘‘tử thần’’. Đoạn đường trên 40km bắt buộc phải qua; ngã ba Dân Chủ, ngã ba Thác Cóc, bến phà Long Đại. Ba địa danh trên là ba trọng điểm bắn phá của máy bay địch vô cùng ác liệt nên được gắn thêm cái tên: Ngã ba Âm Phủ, ngã ba Khóc Lóc, bến phà Long Đầu. Rồi tiếp phải qua ngầm 3, ngầm 4, Vĩnh Tuy, ngầm Đá Mài mới tới được bến gạo Ngân Sơn.

       Cứ như thế hai đêm phải được một chuyến hàng. Chưa đầy 4 tháng đội xe chúng tôi phải bổ xung hàng chục xe và lái xe. Đã có những đêm bom Mỹ cướp mất cả xe lẫn hàng, lái xe bị sức ép để lai thương tật.

       Đội vận chuyển 2 chúng tôi có trên 30 đầu xe chốt tại Km số 3 đường 20 tháng 7 thuộc nông trường Lệ Ninh có nhiệm vụ phục vụ công trường 20 tháng 7 với hơn một nghìn cán bộ chiến sĩ, hàng chục máy C100. Thật quá nặng nề gian nan vất vả để công trường mở được 50 km đường phải có hàng trăm tấn thuốc nổ, hàng trăm tấn xăng dầu, hàng ngàn tấn lương thực từ trạm cung ứng nông trường Việt Trung, bến gạo Ngân Sơn, điểm tập kết Hồ Xá cung đường gần 100 km phải qua bao trọng điểm bắn phá ác liệt dữ dội của máy bay địch. Đường mở đến đâu phải cung ứng đến đó trong nội tuyến đường có đêm xe chỉ đi được 5km đến 7km. Vào những ngày mưa xe trèo lên gỗ rừng lát long đanh, nhiều đoạn đường xe ba cầu tời vẫn phải có máy ủi kéo hộ tống mới qua được.

       Đặc thù đường 20 tháng 7 mở qua những địa hình cực kỳ phức tạp, có đoạn vách đá treo leo, rừng già âm u nơi đây mới là: ‘‘rừng thiêng nước độc’’ chất chứa bao tiềm ẩn nguy cơ bệnh dịch ‘‘sốt rét ác tính’’.

       Thời gian thi công đòi hòi cấp bách, thông được đường là phá được thế độc đạo ta có thêm tuyến đường chạy từ nông trường Lệ Ninh đi về phía Tây nối tiếp đường 18 vượt Trường Sơn ở đỉnh 1335 gặp đường 9 tại Lào.

      Mục tiêu quan trọng như vậy đòi hỏi cán bộ chiến sĩ trên công trường phải bằng mọi giá thần tốc hoàn thành.

      Thời gian thi công bước vào tháng 6 năm 1968 ‘‘chiến tranh cục bộ’’ ở miền Nam và ‘‘chiến tranh phá hoại’’ ở miền Bắc. Cả hai mặt trận trên địch thất bại nặng nề giặc Mỹ điên cuồng ngày đêm dồn dập ném bom bắn phá vào các trọng điểm giao thông trên các tuyến đường khu IV. Mỹ cho máy bay thả các thiết bị hiện đại do thám, phát hiện các mục tiêu ‘‘tiếng động cơ, hướng xe đi, loại phương tiện’’ như ‘‘cây nhiệt đới’’ dọc tuyến 20 tháng 7 chúng cho máy bay L19, VO10 cả đêm ngày soi tìm nơi đóng quân, nơi cất dấu xăng dầu, xe máy, lương thực... Ngoài ra chúng còn thả xuống khắp rừng các loại bom ‘‘bom lá, bom vi trùng’’ đều được nguy trang tinh vi. Chiến sĩ ta đi lại va, vướng, dẫm đè lên là nổ gây sát thương nhiễm độc.

          Khó khăn chồng chất khó khăn cho lực lượng vận tải anh em chiến sĩ lái xe vận chuyển 2 được chấn chỉnh chi bộ đảng đứng ra phát động chiến dịch ‘‘mỗi đêm 1 chuyến hàng, mỗi xe đủ 2 lái, mỗi tổ 2 lái xe dự phòng’’ cùng quyết tâm đưa bằng được lương thực thuốc nổ đến công trường. Đồng chí Trịnh Văn Kiện bí thư chi bộ trực tiếp chi huy. Tập thể cán bộ chiến sĩ đội vận chuyển 2 bước vào chiến dịch với khí thế mạnh mẽ, quyết tâm cao chỉ gần 1 tháng trời hàng trăm tấn gạo, xăng dầu, thuốc nổ từ trạm Phú Quý Việt Trung đã đến được Km14 - Km17 Long Đại Thượng, anh em chiến sĩ an toàn. Niềm vui của các chiến sĩ trong đơn vị như được nhân đôi. Chúng tôi lại sôi động bước vào đợt xung kích tiếp với tinh thần: ‘‘mỗi đêm phải có một chuyến hàng, xe máy, con người được an toàn’’ chiến dịch chi ân người đã khuất chào mừng ngày 27 tháng  7 (ngày thương binh liệt sĩ).

         Đợt xung kích này để lại trong tôi một kỷ niệm đau buồn tiếc thương đồng đội đã bao năm tháng rồi mà chẳng phai mờ, phải nói là cái đêm lịch sử của đội vận chuyển 2 phải giải tỏa số gạo từ tuyến ngoài đã tiếp chuyển vào trạm 3 khu vực Hồ Xá phải về đến công trường. Chuyến đi một mất một còn đã được xác định trước. Đêm ngày 26 tháng 7 năm 1968 chỉ còn vài tiếng đồng hồ nữa là bước sang ngày 27 tháng 7 năm 1968 .

        Cái đêm đầu thu trời quang mây, trăng cũng gần tròn ‘‘ngày 12 tháng 7 năm  Mậu Thân’’. Mặc dù xe đã được ngụy trang chu đáo song đoạn đường đồng bằng ấy thuộc khu vực nông trường Mỹ Đức. Những bụi cây di động lại là mục tiêu rõ nét qua ống kính máy bay trinh sát Mỹ. Đoạn đường này phải qua cầu Phú Cường, cả hai bên đầu cầu đầy hố bom máy bay địch đào sới bao lần xe đã qua đây đều phải nhờ máy ủi kéo qua. Đoàn xe chúng tôi qua gần hết, thì máy bay địch ập đến bắn phá, đoàn xe chúng tôi bị chặn đánh, ba xe bị hất đổ, một xe hư hỏng nặng không tự chạy được. Nhận được tín hiệu cấp cứu chúng tôi cho xe vào ứng cứu kịp thời tổ chức kéo xe chuyển hết số gạo đổ lên các xe. Cũng trong lúc chúng tôi đang cứu xe, chuyển gạo trên bầu trời máy bay Mỹ vẫn gầm rú vòng đi, vòng lại theo trục đường tìm kiếm chúng tôi. Vốn đã có kinh nghiệm ẩn tránh, cứu hàng. Chúng tôi án binh bất động khi máy bay địch vòng xa lại bước vào cứu xe cứu hàng giải quyết xong moi công việc chúng tôi tiếp tục lên đường. Riêng một xe bị hư hỏng nặng không tự chạy được ‘‘vỡ két nước’’ đồng chí Kiện quyết định để lại 3 lái xe và 2 thanh niên xung phong áp tải cùng với mình tổ chức kéo xe đi theo đoàn.

        Sau hơn 4 tiếng đồng hồ khoảng 3 giờ sáng 8 xe chúng tôi trả xong hàng đưa xe vào hầm trú ẩn, xả xăng khỏi xe cất giấu về đến đơn vị còn lại 2 xe có đồng chí Kiện chỉ huy không thấy về. Lập tức 4 chiến sĩ được lệnh đi tắt đường trở lại tìm kiếm tin tức. Thật đau buồn sáu giờ sáng hôm sau bốn chiến sĩ trở về mang theo 2 cây súng AK của 2 xe đã cháy báo tin 4 đồng chí đã hy sinh 2 xe gạo bốc cháy ngay trên đường cách đơn vị hơn 10 km thi hài của các đồng chí đã được cán bộ và nhân dân nông trường Mỹ Đức chôn cất. Cả đơn vị ngậm ngùi thương tiếc. 12 giờ trưa ngày 27 tháng 7 năm 1968 đơn vị bùi ngùi tổ chức truy điệu các đồng chí, ai lấy đều nhỏ lệ. Sáu thùng súng K44 mộc mạc có bó hoa rừng đặt trên tượng trưng là quan tài trong có thi thể các đồng chí. Đồng chí Tô Ngọc Chấn - đội trưởng, thay mặt đơn vị đọc lời tiễn biệt các đồng chí gồm: Đồng chí Trịnh Văn Kiện – Bí thư chi bộ đội phó, đồng chí Triệu Đức Tiến tổ trưởng tổ xe 2, đồng chí Lâm Trọng Tước – thư ký công đoàn đội, đồng chí Phạm Văn Sản – lái xe.

       Các đồng chí ra đi để lại cho chúng tôi niềm thương nỗi nhớ, xong các đồng chí đã cho chúng tôi giầu nghị lực tiếp thếm sức mạnh bước vào nhiệm vụ mới, xin có đôi lời tiễn biệt các đồng chí.

Máu xương anh gửi tuyến đường

Cho xe thẳng tới chiến trường Miền nam

Vượt trong nguy hiểm gian nan

Yêu xăng như máu, quý hàng như con

Một lòng chung thủy sắt son

Gương trong sáng tỏ mãi còn lưu danh.

         Thế là các đồng chí đã ra đi, chẳng còn bao giờ trở lại nữa, trầm lặng nghẹn ngào rỏ lệ tiễn đưa vong linh hồn các đồng chí.

       Buổi lễ truy điệu các đồng chí hôm ấy đơn vị chúng tôi lại đồng tâm phát động thi đua biến sự tiếc thương thành hành động quyết tâm dũng cảm lên đường vào chiến dịch mới mặc cho mưa bom bão đạn cản đường, ra đi là thắng lợi đáp ứng các yêu cầu của công trường trên toàn tuyến 20 tháng 7.

      Còn biết bao nhiêu những kỷ niệm về sự chịu đựng gian khổ, chịu đói, chịu rét, chống trọi với bệnh tật cùng bao tấm gương không sợ hy sinh dũng cảm ngoan cường dưới mưa bom, bão đạn đưa xe vào mặt trận của các chiến sĩ lực lượng thanh niên xung phong, lái xe, dân công hoả tuyến trực thuộc Cục Công Trình I và ban 67 trên các tuyến đường khu IV.

      Thắng lợi vẻ vang trên công trường 20 tháng 7 giành được bằng quyết tâm sắt đá, sự hy sinh quả cảm và niềm tin tất thắng của toàn bộ đảng viên cục Công Trình I. Trong đó phải nói đến lực lượng tiêu biểu là thanh niên xung phong cùng các chiến sĩ lãi xe trên công trường. Phát huy truyền thống vẻ vang đó của những năm tháng chiến đấu đảm bảo giao thông và những năm tháng phục hồi, xây dựng, kiến thiết trong ngành giao thông. Năm 1998 cục Công Trình I được nhà nước tặng danh hiệu đơn vị Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân và bao phần thưởng cao quý cho các tập thể và cá nhân.

     Nhờ gặp điều may mắn tôi và các anh chị em trong những năm chiến đấu dưới mưa bom bão đạn trên các trọng điểm giao thông tuyến đường Khu IV (năm 1967 – 1973). Hôm nay còn lại được sống trong mái ấm tình yêu thương của Gia đình và cộng đồng rất mong được các đồng chí đồng đội năm xưa đã cùng chung nhiệm vụ trên các công trường ở các tuyến đường. Giờ đây chúng ta còn được sống, xin giành thời gian vàng ngọc có dịp trở lại trận tuyến năm xưa để được hồi tưởng lại những ký ức hào hùng của lực lượng thanh niên xung phong và được giây phút thành tâm thắp nén nhang thơm tỏ lòng tri ân cho những người đã khuất.

     Năm tháng còn lại chúng ta lại cùng nhau giữ gìn những đức tính cao đẹp của người chiến sĩ thanh niên xung phong.

     Sống, nói và làm theo pháp luật. Sống vui, sống khỏe, sống có ích. Động viên con cháu trong gia đình cùng cộng đồng chung tay chung ý xây dựng bảo vệ Tổ quốc được cùng nhau giành chút thời gian cho những chiến sĩ của đồng đội mình đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ. Đến với các bà mẹ, những người vợ, người con của anh chị em ấy với tấm lòng của nghĩa tình đồng đội quan tâm động viên cho nhau cùng chung tay xây dựng đất nước mạnh giầu.

                                                                                                                Tháng 5 năm 2015

                                                                          TRẦN QUANG TƯỚC  

                                                      Khu 5 thị trấn Phố Mới – Quế Võ – Bắc Ninh.

                                                                  SĐT: 0976.548.046