PHÁO BINH TA Ở NẬM BẠC
Mười tám nòng hỏa tiễn 122ly (ĐKB) đã lấy phần tử bắn xong. Đạn đã được lắp ráp, ở tư thế bắn. Hơn một trăm quả đạn đã lên phần tử xạ kích chia đều cho các mục tiêu trong căn cứ Nậm Bạc. Cả Tiểu đoàn 11 thuộc Trung đoàn 158 pháo binh - Sư đoàn 316 chỉ chờ lệnh khai hỏa để trút bão lửa vào quân thù.
Đêm cuối năm, nếu còn ở Việt Nam chắc chúng tôi sẽ rét cóng sau giờ thay gác ban đêm. Còn ở đây - vùng Bắc Lào này tiết trời chỉ hơi se lạnh. Đèn dù vẫn sáng rực phía Nậm Bạc. Mười một giờ đêm quân ta đánh chiếm cứ điểm ngoại vi Phu La Thầu. Sở chỉ huy của Tiểu đoàn bộ binh rất gần trận địa chúng tôi. Chúng tôi nghe rất rõ những mệnh lệnh từ sở chỉ huy. Một loạt tiếng nổ trầm của bộc phá. Cửa mở vẫn chưa thông, do ngoài hệ thống dây thép gai còn có những hàng rào dày tre nứa. Sở chỉ huy ra lệnh:
- Điều súng phun lửa lên!
Đỉnh đồi Phu La Thầu rực sáng, quân ta làm chủ căn cứ. Trận địa chúng tôi được giao nhiệm vụ theo dõi bắt tù binh nếu bọn chúng chạy tới. Cả trận địa im ắng chờ bắt tù binh và nhận lệnh khai hỏa. Rồi đêm cũng qua đi, chúng tôi không bắt được tên tù binh nào và cũng chưa có lệnh khai hỏa. Cán bộ chiến sỹ đều bồn chồn lo lắng. Theo kế hoạch tác chiến thì mờ sáng chúng tôi phóng đạn. Đến loạt cuối cùng sẽ thu pháo rút khỏi trận địa...
Mặt trời đã lên cao lớp ngụy trang pháo, đạn vẫn chưa được dỡ. Trên trời hai chiếc T28 đang ngó nghiêng khu vực. Được lệnh tuyệt đối giữ bí mật, không được để lộ trận địa bắn. Bọn T28 lượn vòng lấy độ cao rồi bổ nhào trút đạn xuống Phu La Thầu thất thủ tối hôm trước. Bọn T28 cũng như AD6 đều là loại máy bay cánh quạt được vũ trang bằng các họng súng liên thanh nhiều nòng bắn như vãi đạn xuống khu vực chúng nghi ngờ. Bọn chúng có khả năng bay lượn bắn phá nhiều giờ ở một khu vực. Nhưng chả hiểu sao sau vài loạt đạn vu vơ chúng chuồn thẳng …
Thế rồi được lệnh thu pháo về vị trí tập kết. Tin chiến thắng dồn dập bay về. Quân ta đã làm chủ Nậm Bạc. Nậm Bạc được giải phóng dân đã quay về bản cũ. Làng bản lại sáng ánh đèn với những làn khói bếp lan tỏa. Cuộc sống thanh bình trở lại. Lúc này chúng tôi mới được biết lý do những trái đạn hỏa tiễn của chúng tôi không được phóng lên. Dõi theo những trận đánh vòng ngoài của quân ta. Đồng chí lãnh đạo cao cấp của Lào nói: “Đánh kiểu này, ít ngày nữa người Lào sẽ ra sao”. Vì vậy ta phải thay đổi cách đánh. Cuộc chiến sẽ khó khăn hơn, sự hy sinh của ta sẽ lớn hơn. Song tôn trọng bạn Lào ta phải thay đổi. Quả thực hơn một trăm trái hỏa tiễn rời khỏi bệ phóng, sức công phá của nó vô cùng to lớn. Đến lúc này đưa hỏa tiễn 122ly vào Bắc Lào cũng đang là một điều bí mật.
Cả Tiểu đoàn trú quân trong những đồn điền cam chín vàng. Chúng tôi chưa thấy nơi nào nhiều cam như thế. Vườn cam nối tiếp vườn cam theo hai bờ sông chảy qua Nậm Bạc. Không thấy người dân thu hái. Không thấy bàn tay con người chăm sóc. Cam rụng vàng dưới gốc. Tiếc của lính ta bổ cam lấy nước. Nước cam đầy soong nồi, lính ta bắc bếp nấu cao. Tiếng là sáng kiến hay. Sau này mới biết là làm dở. Có cao cam lính ta cất kỹ trong ba lô. Đến khi nắng nóng đun ra dùng. Thay vị chua của cam, đầu lưỡi lại cảm nhận vị tê tê, đăng đắng của tinh dầu vỏ cam. Thì ra lính ta làm dở. Bởi khi vắt cam lấy nước, lại để tinh dầu từ vỏ cam bắn vào nước cam nên gây ra tê tê đắng đắng không dùng được.
Rỗi rãi lính ta thăm thú vùng trú quân. Ở một khu rừng cam gần đó chúng tôi thấy những hàng mộ mới theo hàng lối, an táng đồng đội hy sinh trong cuộc chiến. Ngả mũ vĩnh biệt đồng đội thân thương, chúng tôi đi ra phía bờ sông. Mùa này nước cạn một đoàn tù binh dưới sự kiểm soát của ta đang lội qua sông về nơi tập kết. Bọn chúng mặc nguyên đồ trận, diễu qua trước mắt chúng tôi. Tôi chợt nghĩ: Chúng ta để cho họ được sống bởi những dàn hỏa tiễn của chúng tôi không được bắn. Trong khi đó hàng chục, hàng trăm con người yêu dấu của dân tộc Việt Nam mãi mãi nằm lại trên mảnh đất này. Cảm giác cay cay nơi sống mũi. Có đồng chí dẫn giải tù binh nói với chúng tôi:
- Trong số tù binh này cũng có người Việt mình đấy. Nghe thấy thế một tù binh to lớn mặc nguyên đồ trận, vác trên vai khẩu cối 60 liền nói:
- Vâng! Tôi đây cấp bậc trung tá người Thái Bình đây.
Ôi! Chiến tranh là thế. Người Việt ta: người của bên này, người của bên kia. Chúng tôi là lính pháo binh, nhiều lúc ghen tỵ với cánh bộ binh. Đánh xong họ nhanh chóng rút với vũ khí cá nhân. Còn chúng tôi phải đào bới thu pháo, khiêng vác nặng nề và còn nhiều chuyện nữa. Nhưng khi đã gần nhau họ lại chia sẻ với nhau rất thân tình. Từ cánh bộ binh chúng tôi mới có những bật lửa cối, tắt bật tanh tách. Chúng tôi mới có những tấm vải dù vừa ngụy trang vừa làm tấm đắp; mới có những con dao Thái đi rừng tiện lợi và thích nhất là được cánh bộ binh tặng lại những quả lựu đạn USA …
Tưởng rằng chỉ ở trong đồn điền cam Nậm Bạc này ít ngày để thu quân về nước. Đầu giờ chiều ngày 11 tháng 01 năm 1968 mệnh lệnh chiến đấu truyền tới: “”Đại đội 1 với đủ cơ số đạn chiếm lĩnh trận địa bắn”. Không còn thời gian họp chi bộ, cả Đại đội gấp rút lên đường. Tiểu đội trinh sát bám sát chỉ huy tiểu đoàn. Tiểu đoàn trưởng Bùi Quang Sào và chính trị viên tiểu đoàn Phú luôn dẫn đầu đoàn quân. Đây là trận đầu chúng tôi dùng hỏa tiễn 122ly bắn có nòng ở chiến trường Lào. Thông thường vào trận chiến, chúng tôi là lính trinh sát đo đạc phải được cung cấp bản đồ địa hình, được phổ biến tình hình địch, ta và tự đo đạc xác định tọa độ trận địa bắn, tọa độ đài quan sát và mục tiêu cần bắn phá, chi viện. Lần này vào trận, cả Đại đội gần một trăm con người khiêng pháo, đạn, khí tài theo chỉ huy tiểu đoàn hành tiến. Chúng tôi theo các lối mòn được trinh sát mặt trận dẫn đường hành tiến. Hành quân từ chiều, giờ đã tối hẳn vẫn chưa được lệnh dừng lại nấu ăn. Tất cả đều vội vã hành tiến. Đường rừng, băng đèo, vượt suối rất khó đi. Nhiều đoạn vượt qua khe sâu chỉ với cây cầu độc mộc, không tay vịn, trời tối mọi người thận trọng bước qua. Tiếng chân bước nặng nề, thở hổn hển, vừa đói, vừa mệt nhưng ai cũng cố gắng bám sát đội hình.
(6).jpg)
Ảnh minh họa
Mười một giờ đêm được lệnh nghỉ hai tiếng nấu cơm ăn. Tranh thủ thời gian nghỉ quý giá, các bếp nhanh chóng đỏ lửa. Kiểm tra lại trang bị và nghỉ lấy sức, các trung đội chấn chỉnh lại đội hình chuẩn bị cho chặng đường tiếp theo. Lúc này các đảng viên trong chi bộ mới nắm rõ được nhiệm vụ lãnh đạo hành quân chiến đấu: “Tiểu đoàn sử dụng đại đội 1 (với 6 khẩu đội) đủ cơ số đạn hành quân khẩn cấp tập kích hỏa lực vào sở chỉ huy và trận địa pháo của quân Ngụy Lào đang lấn chiếm Mường Ngòi”.
Từ khi hành quân chiến đấu tới giờ, chưa hề thấy hoạt động nào của địch. Bầu trời vẫn yên tĩnh không có tiếng máy bay gầm rú. Chỉ nghe thấy tiếng súng lớn phía trước vọng về. Phía ấy là Mường Ngòi. Nơi có GI.EM15 - Binh đoàn tác chiến Thái Lan và bọn Ngụy Lào đang lấn chiếm. Nơi ấy là đích chúng tôi phải trút đạn vào bọn xâm lược. Không gian yên ắng, tĩnh lặng. Phân công gác cảnh giới và bộ phận chuẩn bị cơm nước còn lại đều chìm trong giấc ngủ với đủ tư thế…
Được ăn uống và nghỉ lấy sức đúng một giờ đêm cả đoàn quân theo lối mòn tiến bước. Đại đội trưởng Ngô Xuân Dung căn dặn tôi:
- Phần tử bắn đã có, khi chiếm lĩnh trận địa phải nhanh chóng lấy hướng chuẩn cho các khẩu đội và tính lượng sửa khí tượng chuẩn xác. Tôi thở phào nhẹ nhõm. Trong tiểu đội trinh sát của tôi có hai bộ phận quan trọng là trinh sát: dùng máy đo đạc và kế toán: tính toán phần tử bắn. Vào trận kiểu này nhiệm vụ của chúng tôi rất nhẹ nhàng. Trinh sát viên mắc máy lấy hướng chuẩn cho pháo và kế toán viên tính toán lượng sửa mặt đất, lượng sửa đường đạn cho phần tử bắn. Do vậy mà từ giờ phút này tôi luôn theo sát Hoàng Gia - trinh sát viên giữ máy phương hướng bàn và Vương Hùng - kế toán viên giữ máy đo gió, áp suất, nhiệt độ. Được cái hai đồng đội của tôi sức khỏe rất tốt có kinh nghiệm đi rừng, núi. Đội hình thưa dần, phía trước chỉ huy Tiểu đoàn đã bước vội vã truyền lại khẩu lệnh: “Bám sát đội hình”.
Đoàn quân đi như chạy. Đã nghe rõ những bước đi nặng nề vội vã, tiếng va quệt của các bộ phận khiêng vác. Đại đội trưởng, các cán bộ trung đội, tiểu đội lên tiếng thúc dục đồng đội tiến bước theo kịp đội hình. Đã xuất hiện những người bị chuột rút đau chân cố lết theo hàng quân. Những người này được khuyến cáo nhường đường cho các đồng chí mang vác súng, đạn vượt lên trước. Cả đoàn quân rầm rập bước, mồ hôi ướt áo, tiếng thở hổn hển.
Phía đông đã hửng sáng đoàn quân mang vác nặng nề vẫn đang được nhắc nhở tăng tốc. Nặng nhọc nhất vẫn là cánh pháo thủ mang vác pháo đạn. Tính ra cũng đã hơn mười tiếng mang vác nặng nhọc không người thay thế. Hai người mang vác một quả đạn 50kg, bốn người khiêng nòng và bệ chân pháo cũng vô cùng nặng nhọc … Không một tiếng kêu ca mọi người đều quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.
Trời đã sáng rõ. Đoàn quân vượt qua một thung lũng với những tràn ruộng bậc thang lâu ngày không được canh tác, bắt đầu leo dốc lên những ngọn đồi nhỏ. Chúng tôi bộ phận đi đầu của Đại đội cùng với đại đội trưởng Ngô Xuân Dung đuổi kịp nhóm của tiểu đoàn trưởng Bùi Quang Sào ở một đỉnh đồi lúp xúp cây non. Cũng là nơi đặt trận địa bắn. Nhận phần tử bắn và vị trí đặt pháo từ tiểu đoàn trưởng. Chúng tôi mắc máy phương hướng bàn, máy đo gió, cũng là lúc các khẩu đội chiếm lĩnh vị trí. Đồng hồ chỉ đúng 7 giờ sáng ngày 12 tháng 01 năm 1968 - một ngày đáng nhớ đi vào sử sách truyền thống hào hùng của quân đội ta.
Trinh sát viên Hoàng Gia nhanh chóng đọc phần tử cho các khẩu đội lấy hướng chuẩn. Cũng là lúc kế toán viên Vương Hùng cung cấp các dữ liệu ở máy đo tốc độ, phương vị gió; áp suất không khí; nhiệt độ … để tôi tính lượng sửa mặt đất và lượng sửa đường đạn để sửa bắn. Mười lăm phút sau, mọi việc chuẩn bị đã hoàn tất. Cũng là lúc giờ G đã đến. các mệnh lệnh được ban bố:
- Lắp vòng cản!
- Chuẩn bị!
- Bắn …
Chớp giật! lóe sáng, khói bụi, lá cây rơi lả tả.
- Nạp đạn!
- Kiểm tra phần tử!
- Bắn …
Những quả đạn ra khỏi nòng được lắp thêm vòng cản gây ra những tiếng gầm rú khủng khiếp. chúng tôi biết rõ, khi đạn nổ tung, sẽ bắn ra hàng ngàn mảnh gang nhỏ gây chết chóc. Trung tâm điểm nổ có nhiệt độ khoảng 2.7000C nung chảy mọi thứ … Chúng tôi được thông báo: “Đạn nổ tốt, trúng mục tiêu”.
Sau ba loạt bắn, được lệnh thu pháo rút về theo đường cũ. Mọi người nhanh chóng xuống núi rời khỏi trận địa bắn và chờ đợi cuộc phản pháo của đối phương vào trận địa vừa rút. Nhưng mọi việc vẫn yên ắng chỉ nghe thấy những lời nhắc nhở của chỉ huy các cấp về kiểm tra vũ khí, khí tài và bám sát đội hình. Xuống khỏi chân đồi nơi có những đồng đội đau yếu không theo kịp, đội hình chững lại một chút. Vẫn không có phản ứng gì của quân địch mọi người xem xét lại ngụy trang cá nhân đề phòng máy bay địch rồi tổ chức hành quân tiếp.
Mười sáu tiếng đồng hồ mang vác nặng đi như chạy từ khu vực Nậm Bạc vượt qua gần trăm km đường núi, đại đội chúng tôi đã tới được khu vực Mường Ngồi tập kích hỏa lực tiêu diệt sở chỉ huy dã chiến và trận địa pháo GI.EM15 Thái Lan và bọn Ngụy Lào. Rồi mấy tiếng đồng hồ sau, gần trưa hôm đó những chiếc T12 của không quân ta đã ném bom và bắn phá những dàn ra đa của Mỹ trên đồi Pathí cũng ở khu vực Bắc Lào. Lần đầu tiên chúng tôi dùng hỏa tiễn bắn phá, và cũng lần đầu tiên không quân của ta chọc mù mắt quân Mỹ ở Pathí - Đó là kỳ tích. Kẻ thù hoang mang lo sợ, còn chúng tôi những người lính “Chân đồng vai sắt” luôn tự hào vì những kỳ tích mà bọn tôi đã vượt qua.
Nguyễn Kim Chúc
Phó Chủ tịch TT Hội TS Sư đoàn 471
BTV Trang TT&BT Trường Sơn
Hội viên Hội VHNT Trường Sơn VN