1. Bộ phận dùng của quả mơ
Quả mơ tên khoa học là Prunus armeniaca L., tên khác là mai thực, hoàng thục mai.
Đông y gọi quả mơ là mai tử vị chua, tính bình, quy vào kinh can, tỳ, phế, đại tràng. Mai xanh gọi là thanh mai khi ngâm rượu gọi là thanh mai tửu. Mơ muối gọi là bạch mai (vì có lớp muối ngoài màu trắng).
Hạt mơ có vị đắng, tính ôn, tác dụng chỉ khái, bình suyễn, nhuận tràng, thông tiện. Dầu hạt mơ dùng ngoài bôi tóc, trị nẻ hoặc làm thuốc bổ, thông tiện.
2. Các bài thuốc từ quả mơ
- Chữa ăn kém, bụng có giun: Rượu mơ có tác dụng giúp ăn ngon, tiêu cơm, tăng thị lực. Dùng 25-30ml trong ngày. Rượu mơ xanh tán hàn, ẩm vị, chữa ăn kém, bụng có giun.
- Chữa răng đau nhức: Quả mơ chín giã nát xát vào răng.
- Làm bóng tóc, trị nẻ: Dùng dầu hạt mơ bôi lên tóc, bôi lên chỗ nẻ.
- Trị ho, khó thở, làm sáng mắt: Nhân quả mơ ngày dùng 4,5-9g, sắc uống.
- Mơ ngâm đường: Giúp giải khát, thanh nhiệt trong những ngày hè nóng bức, giải cảm nắng.
Cách làm ô mai mơ
Chọn những quả mơ chín vàng, chất lượng tốt, không bị dập, ủng, đem phơi trong mát cho đến héo. Sau đó cho vào vại ngâm với muối theo tỷ lệ 1kg mơ-300g muối.
Sau 3 ngày, 3 đêm vớt ra, tiếp tục phơi trong mát cho đến khi da quả mơ săn lại, rồi tiếp tục ngâm với muối theo cách trên.
Như vậy tiếp tục 6-7 lần tới khi da quả mơ săn chắc có các hạt muối trắng kết tinh trên bề mặt. Khi đó cất ở nơi khô mát đem dùng dần.
Bài thuốc có ô mai mơ
- Viêm phế chỉ khái (chữa ho đờm nhiều): Ô mai 12g, bán hạ 12g, trần bì 12g, bạch linh 12g, sinh khương 12g, cam thảo 4g. Sắc uống 7-10 ngày, mỗi ngày 1 thang.
- Sinh tân chỉ khát trị chứng phiền nhiệt, miệng khô, khát nước: Ô mai 12g, thiên hoa phấn 12g, cát căn 12g, mạch đông 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
-mTrị kiết lỵ lâu ngày, đại tiện lỏng: Ô mai 12g, nhục đậu khấu 12g, kha tử 12g, thương truật 12g, phục linh 12g, đẳng sâm 12g, mộc hương 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
- Trừ gan, giảm đau, trị giun đũa: Ô mai 12g, vỏ rễ xoan 12g, sử quân tử 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
- Ra mồ hôi trộm: Ô mai, hoàng kỳ, ma hoàng căn, đương quy, mỗi thứ 10g. Sắc uống.
- Sỏi mật, viêm đau túi mật: Ô mai, cam thảo, hải kim sa, kim tiền thảo, kê nội kim, mỗi thứ 10g. Sắc uống.
Chú ý:
-
Khi sử dụng ô mai mơ không dùng cho người dị ứng với các thành phần của ô mai.
-
Người bị sốt rét, kiết lỵ mới phát không dùng ô mai mơ trị bệnh.
-
Không nên ăn quá nhiều ô mai, chỉ dùng với liều lượng đúng chỉ định.