Cây mật nhân có tính mát, vị đắng, vào kinh can, thận… có công dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, thông kinh, điều hòa chức năng tạng phủ, chỉ thống, đặc biệt giúp đào thải acid uric ra ngoài, làm giảm các triệu chứng của bệnh gout.
Một số bài thuốc từ mật nhân
- Bài thuốc từ cây mật nhân giúp cải thiện sinh lý nam giới: Dùng 500g cây mật nhân, 100g sâm bố chính, 100g nấm linh chi. Sao vàng tán bột mịn, hoàn mật ong, mỗi viên 5g, uống ngày 20-30g.
- Bài thuốc cải thiện các bệnh lý chức năng gan: Mật nhân 30 g, nước 1000 ml nước. Sắc cho đến khi nước cô đặc lại còn 500 ml là được. uống trong ngày, nên dùng thuốc khi thuốc còn ấm.
Hoặc mật nhân 10g, cây cà gai leo 70 g và diệp hạ châu 30g, sắc cùng với 1000 ml nước cho đến khi còn 500 ml nước. Chia thành 3 – 4 lần dùng trong ngày. Dùng thuốc khi thuốc còn ấm.
Mật nhân có tác dụng chữa nhiều bệnh…
- Bài thuốc bột chữa chứng đau bụng, ăn không tiêu, bị trướng bụng: Dùng rễ mật nhân, cây cam thảo nam, hoắc hương, hậu phác, trần bì, dây mơ, cây sả, mỗi vị 50g. Đem một thang thuốc gồm các nguyên liệu trên rửa sạch nước, vớt ra đem phơi khô sao dòn tán thành bột mịn, cất trong bình thủy tinh để dùng dần. Mỗi lần sử dụng 12g, hãm cùng với nước gừng nóng để uống.
- Trị khí huyết kém, cơ thể dễ bị nóng trong người: Rễ mật nhân, đậu đen, rau muống biển, hà thủ ô, kim ngân, cỏ xước, rễ ô môi, tang chi, dây ký ninh, lượng bằng nhau 12g, nước 700 ml, sắc còn 300 ml, chia uống 2-3 lần/ ngày
- Hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường: Mật nhân 30 - 50g, sao vàng hạ thổ, sắc cùng với 2000 ml nước để sử dụng thay cho nước hàng ngày.
- Giúp kích thích hệ tiêu hóa: Rễ mật nhân 30g, quả chuối sứ khô 20 g (sao vàng). Đem ngâm cùng với 1 lít rượu trắng ngon khoảng 40 độ. Sau 7 ngày là có thể sử dụng. Mỗi lần sử dụng 1 chén thủy tinh nhỏ (tương ứng với 30 ml), dùng mỗi ngày 3 lần vào mỗi buổi sáng, trưa và tối.
- Chữa rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều, hay bị đau bụng khi có kinh ở phụ nữ: Rễ cây mật nhân 15g, nước 600 ml, sắc cho đến khi lượng nước còn 300 ml là được. Mỗi ngày sử dụng một thang thuốc trên. Thuốc sẽ phát huy công dụng sau một tuần.
- Trị bệnh chàm, ghẻ, mẩn ngứa ở trẻ em: Lá cây mật nhân 200g, rửa sạch rồi đem đun nước tắm. Rửa kỹ vùng da của trẻ bị tổn thương, dùng phần bã chà xát nhẹ nhàng để tăng công dụng.
- Chữa tiêu chảy, kiết lỵ: Quả mật nhân 25g, nước 500 ml sắc còn 200 ml chia uống 2 lần trong ngày. Sau 3 – 5 ngày sử dụng, chứng tiêu chảy, lỵ dần được tiêu biến.
- Tẩy giun, giải độc rượu: Rễ cây mật nhân 30 g, nước 500 ml, sắc còn 200 ml chia thành 2 lần uống trong ngày.
- Trị bệnh gout: Mật nhân 30-50g, nước 600 ml, sắc cho đến khi nước cô đặc lại còn khoảng 200 ml. Chia thành 2 – 3 lần trong ngày. Kiên trì sử dụng mỗi ngày để cải thiện chứng đau nhức do bệnh gout gây ra và đào thải acicd uric.
Lưu ý, mật nhân có vị đắng đặc biệt, nên khi uống có thể có cảm giác khó chịu, gây nôn, có thể khắc phục bằng cách thêm đường, sữa, mật ong cho dể uống.
BSCKII. Trần Ngọc Quế
Chủ tịch Hội Đông y Quảng Bình
(PS st theo SK&ĐS)