Địa danh xưa và nay
CÓ MỘT MIỀN DU LỊCH TÂM LINH
Đó là khu Di tích lịch sử văn hóa đền Bảo Hà thờ danh tướng Hoàng Bẩy tọa lạc
uy nghi dưới chân đồi Cấm soi bóng xuống dòng sông Hồng cuộn chảy về Biển
Đông, hàng năm thu hút hàng vạn lượt du khách cả nước đến chiêm bái. Điều
đáng nói khu du lịch tâm linh này do đồng chí Phạm Văn Chiến, Phó Chủ tịch Hội
Truyền thống Trường Sơn tỉnh Lào Cai được chính quyền địa phương giao nhiệm
vụ điều hành trên cương vị Trưởng ban quản lý từ năm 2003 đến nay.
Nghi thức rước kiệu trong lễ hội Đền Bảo Hà
Theo đường cao tốc Nội Bài- Lào Cai rẽ xuống nút giao IC 16 ra quốc lộ
279 điểm dừng chân là xã Bảo Hà, Bảo Yên ( Lào Cai). Còn muốn tận hưởng không
khí trong lành, thỏa sức ngắm nhìn để tìm hiểu những vùng đất ven sông Hồng du
khách cũng có thể chọn phương tiện đường thủy hoặc đi tàu tốc hành Hà Nội –Lào
Cai để đến với Bảo Hà. Nơi đây có một ngôi đền đã được nhà nước xếp hạng di tích
lịch sử văn hóa từ những năm 90 của thế kỷ trước. Đền quay mặt hướng Đông nam
tựa lưng vững chãi dưới chân đồi Cấm, trong khuôn viên rợp bóng hoa ngọc lan thoảng
ngát hương thơm, bên cạnh là dòng sông Hồng uốn lượn tựa thế rồng thiêng đang
cuộn mình canh giữ. Theo tương truyền vào cuối đời Lê, niên hiệu Cảnh Hưng( 1740-
1786) tướng Hoàng Bẩy ( họ Nguyễn) được triều đình giao cho trọng trách trấn giữ
vùng biên ải phía Bắc dẹp giặc thù giữ yên bờ cõi. Trong một trận huyết chiến không
cân sức với kẻ thù nơi đầu sông, ông bị tử trận, thi thể ông trôi dạt về Bảo Hà, dân
làng vớt lên an táng và lập đền thờ ghi nhận công lao của vị tướng tài, đức độ. Ngôi
đền được thiết kế mang đậm nét văn hóa truyền thống theo thuyết phong thủy .Có tiền
án, hậu trảm, tả phù, hữu bật với lối kiến trúc độc đáo từ cổng tam quan nội, ngoại đến
các cung Cấm, cung Công đồng, phủ chúa sơn trang, lầu Cô, lầu Cậu.Kiến trúc được
chạm trổ tinh xảo với những khung cửa võng sơn son, thiếp vàng trang trí hình rồng,
phượng cùng những hoa văn tiêu biểu cho nghệ thuật điêu khắc thế kỉ XVIII…Cung thờ
chính của tướng Hoàng Bẩy uy nghi trong sắc phục màu xanh đặc trưng miền sơn cước,
ngự trong khám kính được chạm khắc tinh sảo với đường nét hoa văn dát vàng
Những thời khắc thiêng liêng của Lễ hội Bảo Hà
Đây là biểu hiện sinh động lòng biết ơn, trân trọng của các thế hệ người dân Việt Nam
đối với vị tướng đã được vua Minh Mạng( Thiệu Trị ) thuộc triều Nguyễn, phong tước
hiệu Trấn an Hiển liệt, còn ngôi đền được cấp sắc phong “Thần Vệ Quốc”
Cách không xa di tích đối diện bên tả ngạn nằm trong quần thể di tích là Đền Cô
Tân An. Tục truyền rằng: con gái tướng Hoàng Bẩy có tên húy Nguyễn Hoàng Bà Xa
là cánh tay đắc lực sát cánh cùng cha mình chiêu dụ các thổ ti, tù trưởng luyện tập
binh sĩ, rèn giũa khí giới, dự trữ lương thảo. Khi bà mất được nhân dân trong vùng
ngưỡng mộ lập đền thờ ghi tạc công đức người con trung hiếu vì thế ngôi đền còn có
tên “Cô Bé thượng ngàn”. Sự kiện gắn với nhân vật lịch sử cho biết với tài thao lược
và lòng dạ bao dung, tướng Hoàng Bẩy cùng con gái giúp dân trong vùng thuộc xã
Khảo Bàn, tổng Khánh An gồm người Dao, người Thổ, người Nùng áo xanh một
lòng, một dạ, bảo vệ vững chắc miền biên ải và xây dựng cuộc sống no ấm.
Đoàn cán bộ TW Hội do Chủ tịch Võ Sở làm trưởng đoàn chụp ảnh lưu niệm dịp
đến thăm khu Di tích
Bên cạnh lễ Thượng Nguyên ngày 17 tháng giêng là lễ hội đền Cô, còn lễ hội
chính diễn ra vào ngày 17/7 âm lịch, ngày mất của tường Hoàng Bẩy sau tết “xá tội vong
nhân” du khách từ khắp mọi miền đất nước lại nô nức đổ về đây trảy hội. Nhiều nội
dung và hình thức hoạt động phong phú giàu sắc thái dân gian như: sau nghi thức
cúng trên chính điện thờ tướng Hoàng Bẩy để cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng
bội thu, dân tình khỏe mạnh, yên vui là lễ dâng hương tưởng niệm, tế nam, tế nữ, hát
chầu văn . Đặc sắc nhất trong ngày hội có tổ chức nghi lễ rước kiệu từ đền Cô sang
đền Ông với ý tưởng tái hiện hình ảnh hội binh của tướng Hoàng Bẩy. Sau phần đại lễ
trong tiếng chiêng, tiếng trống rền vang, đoàn rước lộng lẫy cờ hoa với kiệu, cờ, tàn,
lọng và nghi trượng chuyển động theo đoàn múa lân uốn lượn mừng vui thắng trận.
Được bồi đắp kết tinh, hội tụ và lan tỏa do cộng đồng sáng tạo, lễ hội đền Bảo Hà, đền
Cô Tân An diễn ra trong không gian thiêng với cảnh quan sơn thủy, hữu tình đã tạo
nên một bức tranh tổng thể đa sắc màu về đời sống văn hóa tinh thần của làng quê
Trưởng ban quản lý khu di tích đền Phạm Văn Chiến(bìa trái)cùng Chủ tịch và Phó
Chủ tịch thường trực Hội truyền thống Trường Sơn Việt Nam
Đến với miền du lịch tâm linh, mỗi người có dịp hướng về cội nguồn, ôn lại truyền
thống hào hùng của dân tộc, tìm hiểu công lao sự nghiệp, nhân cách của danh nhân.
Thắp nén tâm nhang trong tiếng chuông ngân giữa chiều buông với vẻ uy nghiêm, linh
thiêng của chốn tâm linh du khách bỗng thấy lòng thanh thản để càng thấu hiểu hơn
cuộc sống, yêu hơn quê hương, đất nước…
Bài, ảnh: Quang Chính